Części Mowy - The parts of speech - w języku angielskim

W języku angielskim tradycyjnie wyróżniamy 8 części mowy (the parts of speech)są to: czasownik (the verb), rzeczownik (the noun), zaimek (the pronoun), przymiotnik (the adjective), przysłówek (the adverb), przyimek (the preposition, spójnik (the conjunction), wykrzyknik (the interjection).

Każda część mowy określa w jaki sposób dane słowo jest używane. Mogą bowiem występować takie same słowa będące jednocześnie kilkoma częściami mowy. Przykład:

Books are made of ink, paper, and glue. - Książki są zrobione z tuszu, papieru i kleju.

W powyższym zdaniu book jest rzeczownikiem.

Deborah waits patiently while Bridget books the tickets. - Deborah czeka cierpliwie aż Bridget zarezerwuje bilety.

W powyższym przykładzie book jest czasownikiem w czasie Present Simple.

Kolejne artykuły w tym rozdziale wyjaśnią po krótce każdą z angielskich części mowy.

Compound Adjectives

Compound Adjectives to w języku angielskim złożenia składające się z więcej niż jednego morfemu będące przymiotnikami modyfikującymi znaczenie rzeczowników. Niektóre compound adjectives tworzy się przy użyciu pauzy (tzw. hyphen -) a inne nie. Składniki w compound adjectives znajdujące się po lewej stronie ograniczają znaczeniowo te znajdujące się po prawej, np. "the dark-green dress" gdzie dark ogranicza przymiotnik green określający rzeczownik dress i otrzymujemy ciemnozielona sukienka.

Comound Adjectives w których nie występuje hyphen(-) nazywamy: Solid compound adjectives. Przykład takich przymiotników to: downtown (w centrum), northwest (północno-zachodni), etc.

Najprostszą regułą jest, że hyphen występuje w przypadku Compound Adjectives występujących przed rzeczownikami, natomiast po rzeczownikach dla tego samego złożenia nie stosuje się pauzy (hyphen). Oczywiście istnieją odstępstwa od tej reguły! Głównym celem stosowania bowiem hyphen jest zaznaczenie czytelnikowi tekstu, że dane złożenie przymiotników jest Compound Adjectives, a nie jedynie parą sąsiadujących ze sobą przymiotników.

Przykłady (przed rzeczownikiem): Przykłady (po rzeczowniku):
Brown-eyed girl. Brązowooka dziewczyna. The girl was brown eyed. Dziewczyna była brązowooka.
Fur-lined coat.   The coat was fur lined.  
Tone-deaf violinist. Niemuzykalny skrzypek. The violinist was tone deaf. Skrzypek był niemuzykalny.

WYJĄTKI OD POWYŻSZEJ REGUŁY

1. Nie używaj hyphen po przysłówku zakończonym na -ly.
Examples:
Freshly painted wall
Sickly sweet odor

2. Nie używaj hyphen w połączeniu z stopniem wyższym [comparative (-er)] oraz stopniem najwyższym [superlative (-est)].
Examples:
Better sounding speakers
Oldest surviving member

3. Nie używaj hyphen w przypadku terminów chemicznych.
Examples:
Codeine phosphate solution
Monomethyl ether compound

4. Nie używaj hyphen w przypadku złożeń gdzie na drugim miejscu znajduje się liczba, litera.
Examples:
Section 8 discharge
Type A personality

5. Nie używamy hyphen gdy jesteśmy pewni, że nie istnieje możliwość wystąpienia dwuznaczności znaczenia złożenia.
"a Sunday morning walk"

POCHODZENIE COMPOUND ADJECTIVES

Hyphenated compound adjectives mogą być tworzone z:

1. przymiotników poprzedzających rzeczownik:
"Round table" → "round-table discussion"
"Blue sky" → "blue-sky law"
"Red light" → "red-light district"

2. czasownika poprzedzającego przymiotnik lub przysłówek
"Feel good" → "feel-good factor"
"Buy now, pay later" → "buy-now pay-later purchase"

3. czasownika poprzedzającego przyimek
"Stick on" → "stick-on label"
"Walk on" → "walk-on part"
"Stand by" → "stand-by fare"

4. przymiotnika poprzedzającego rzeczownik zakończony na -d, -ed jako konstrukcja past-participle, używane przed innym rzeczownikiem
"loud-mouthed hooligan"
"middle-aged lady"
"rose-tinted glasses"

5. przymiotnika, przysłówka, rzeczownika poprzedzającego present participle
"an awe-inspiring personality"
"a long-lasting affair"
"a far-reaching decision"

 


Bibliografia: wikipedia.org

Czasownik - The Verb - w języku angielskim

Czasowniki Angielskie to jedna z podstawowych, a już napewno najważniejszych części zdanie. W języku angielskim, zresztą podobnie jak w polskim pełnią one funkcję orzeczenia. Czasownik (the verb) pozwala nam wyrazić czynność wykonywaną przez podmiot. Poniżej od punktów wymienimy główne cechy czasowników:

1. Czasownik jest orzeczeniem - tzn. pozwala wyrazić czynność wykonywaną przed podmiot (rzecz, osobę).
2. Czasownik przyjmuje różne postacie, jest najbardziej zmienną częścią zdania w języku angielskim. Zmiana postaci czasownika występuje w zależności od czasu, od formy podmiotu do którego się odwołuje. Np. możemy wyróżnić następujące formy jednego czasownika: to work, work, works, working, worked

Podstawową formą czasownika, którą znajdziemy np. w słownikach jest forma bezokolicznikowa (infinitive). Musimy pamiętać by poprawnie podać czasownik w bezokoliczniku nie wystarczy napisać tylko work, bardzo istotne jest aby poprzedzić to słowo partykułą to. Poprawna forma bezokolicznika "pracować" to:
to work
Należy pamiętać o partykule "to", gdyż bez niej wyraz work równie dobrze mógłby być rzeczownikiem. Bezokoliczniki to najbardziej podstawowe formy czasowników w języku polskim są to wszystkie czasowniki zakończone na -ć, -c. np. brać, myć, pić, jeść.

Czasownik bez partykuły "to" może wyrażać zdanie w trybie rozkazującym (the imperative) Przykład: Stop! - Stać!, Go! - Idź!

W języku angielskim możemy wyróżnić następujące rodzaje czasowników:

1. Czasowniki regularne:

To czasowniki, które odmieniają się w sposób regularny w odpowiednim czasie zachowując zasady odmiany.

Przykłady - odmiana w Present Simple:
I work We work
You work You work
He, She, It works They work

Podobnie w sposób regularny, zgodny z przyjętym w języku angielskim schematem tworzy się od tych czasowników imiesłowy bierny (Past Participle) i formę przeszłą (Simple Past).

Basic form Simple Past Past Participle
work worked worked
like liked liked
look looked looked

2. Czasowniki nieregularne:

W przypadku czasowników nieregularnych sytuacja jest nieco bardziej skomplikowana. Czasowniki te przy odmianie przez osoby w danych czasach odmieniają się w inny sposób niż ogólnie przyjęty schemat odmiany czasowników. Ponadto tworzenie imiesłowu biernego (Past Participle) i formy przeszłej (Simple Past) czasownika używanego np. przy konstrukcji czasów Perfect nie jest już takie proste i schematyczne. Przykładem takich czasowników są np: to be - być, to have - mieć

Przykłady - odmiana to be w Present Simple:
I am We are
You are You are
He, She, It is They are

Basic form Simple Past Past Participle
be was/were been
have had had
give gave given

Prędzej czy później bedziesz musiał nauczyć się odmieniać czasowniki nieregularne na pamieć, jak również tworzenia nieregularnych form imiesłowu biernego (Past Participle) i form przeszłych (Simple Past) od tych czasowników. Pełną listę czasowników nieregularnych wraz z Simple Past i Past Participle znajdziesz tutaj.

3. Czasowniki posiłkowe:

Kolejną grupą czasowników w języku angielskim są czasowniki posiłkowe. Pełnią one funkcję operatora przy konstrukcji angielskich czasów, nie tłumaczy się ich na język polski. Czasowniki posiłkowe to również czasowniki nieregularne. Są to: be, have, do, will, shall.

be, have, do jako czasowniki tzw. main verbs oznaczają następujące czynności być, mieć, robić
natomiast jako czasowniki posiłkowe - auxiliary verbs nie znaczą zupełnie nic.

BE - przyjmuje następujące formy am, are, is oraz was, were

a) stosowany jest do budowy zdań w czasach progressive (continuous) :

I am playing football. (am - nie posiada żadnego znaczenia, właściwe znaczenie zdaniu nadaje dopiero czasownik play(ing) - grać)

b) stosowany jest jako operator do budowy zdań w stronie biernej (passive voice):

The milk was drunk by cat. (was - nie posiada żadnego znaczenia, właściwe znaczenie zdaniu nadaje dopiero czasownik drink-pić)

c) czasownik ten służy również jako operator do tworzenia pytań w czasach progressive

Are you playing football? (Are - nie posiada żadnego większego znaczenia, właściwe można by go przetłumaczyć na polski jako Czy ...?

HAVE - przyjmuje następujące formy have, has, had

a) stosowany jest jako operator do budowy czasów Perfect:

I have been playing football. (have - nie posiada żadnego znaczenia, właściwe znaczenie zdaniu nadaje dopiero czasownik play(ing) - grać)

b) stosowany jest jako operator do konstrukcji pytań w czasach Perfect:

How long have you been playing football ? (have - nie posiada żadnego znaczenia, właściwe znaczenie zdaniu nadaje dopiero czasownik play(ing) - grać)

DO - przujmuje następujące formy do, did, does

a) służy do tworzenia pytań oraz przeczeń w czasach Simple :

Did you know? - Czy wiedziałeś? (poraz kolejny czasownik posiłkowy nie posiada większego znaczenia jest tylko operatorem)

4. Czasowniki modalne:

Czasowniki modalne to takie czasowniki jak can, could, may, might, must. Główny porblem jaki stwarzają to fakt, że nie mogą być użyte we wszystkich czasach gramatycznych, w niektórych wypadkach wymagane jest zastosowania odpowiednich konstrukcji idiomatycznych. Więcej o czasownikach modalnych w specjalnie poświęconym im artykule.


Bibliografia: Podręczna Gramatyka Angielska, Jerzy H. BIK, GRANPOK SYTEM

Onomatopoeic word - Onomatopeja - Wyraz dźwiękonaśladowczy - nauka języka angielskiego

Ostatnio czytając jedną z książek KHALED HOSSEINI, tak na marginesie jest do amerykański pisarz urodzony i pochodzący z Kabulu (Afganistan) natknąłem się na ciekawe zdanie zawierające kilka wyrazów dźwiękonaśladowczych lub inaczej onomatopei (Onomatopoeic words). Postanowiłem więc coś więcej opisać o użyciu tych słów w języku polskim. Przy okazji polecam wszystkim lekturę książki "A Thousand Splendid Suns" - "Tysiąc Wspaniałych Słońc" naprawdę warto.

Ok to przejdźmy do rzeczy najpierw wybrane przeze mnie zdanie:
"In the daytime, the girl was no more then a creaking bedspring, a patter of footsteps overhead. She was water splashing in the bathroom, or a teaspoon clinking against glass in the bedroom upstairs. (..) snadals slapping the heels."

Słowniczek:

to creak - skrzypieć
bedspring - sprężyna w łóżku
to patter - tupotać, stukotać
to splash - pluskać, chlapać
to clink - brzęczeć, dzownić (o metalu)
to slap - klepać, klepnąć
heels - pęty.

Myślę, że słowo onomatopeja (onomatopoeic word) jest ci znane jest to wyraz dźwiękonaśladowczy, szczególnie są to takie wyrazy jak to moo - muczeć czy to bark - szczekać. Ale są to również wszystkie inne słowa, kóre w jakiś sposób naśladują dźwięki, opisują te dźwięki.

Istnieje pewna przydatna zależność, która pozwala zrozumieć znaczenie pewnych słów podczas czytania tekstów w języku angielskim zawierających takie słowa nawet gdy nie znamy dokładnie ich znaczenia. A mianowicie warto zauważyć, że słowa zaczynajace się na:
cl- oznaczają zwykle odgłosy wydawane przez przedmioty metalowe np. powyższe to clink - brzęczeć, dzwonić, czy też to clash - brzęczeć (podczas zderzania metalu)
sp- oznaczją głównie odgłos wydawany przez różne ciecze, w tym głównie wodę np. to splash - pluskać, chlupać, to spit - pluć, to sprinkle - spryskiwać
wh- oznaczja natomiast generalnie różne odgłosy wydawane przez powietrze np. to whistle - gwizdać (gdy wypuszczamy powietrze przez zaciśniete wargi) to whip - chłostać (odgłos wynikający z ruchu powietrza przy uderzeniu biczem)


więcej przydatnych wyrazów dźwiękonaśladowczych znajdziecie w naszych zestawach słówek


Bibliografia:
English Vocabulary in Use, Cambridge University Press

Rzeczownik - The Noun - w języku angielskim

Rzeczowniki Angielskie to kolejne po czasownikach jedne z ważniejszych części mowy budujące angielskie zdania. W języku angielskim rzeczownik określa się jako Noun. W tym artykule przyjżymy się bliżej zagadnieniu angielskich rzeczowników.

Przykłady rzeczowników w zdaniach:

Athena, a mysterious young woman born in Romania. - Atena, tajemnicza młoda kobieta urodzona w Rumuni.
Love is a terrible thing that will make you suffer. - Miłość jest straszliwą rzeczą, która może spowodować,że będziesz cierpieć.

Rzeczownik jest częścią mowy, która w jezyku angielskim podobnie zresztą jak w polskim służy nam do definiowania osób, zwierząt, obiektów żywych, przedmiotów, miejsc i jakości. Jedną największą, ale zarazem pozytywną różnicą w stosunku do języka polskiego jest fakt, że angielskie rzeczowniki nie odmieniaja się przez przypadki oraz nie posiadają rodzajów. Oznacza to, że gdy w języku polskim mówimy, np. szkoła, szkoły, szkole, szkołę, szkołą, szkoło w języku angielskim powiemy jedynie school.

CO WARTO ZAPAMIĘTAĆ NA POCZĄTEK:

  1. Rzeczownik Agielski (Noun) nie odmienia się przez przypadki
  2. Rzeczownik Angielski (Noun) nie posiada rodzaju.

Jak już pisaliśmy wyżej język angielski jest o tyle szczęśliwym językiem dla uczącego się, że nie powoduje trudności związanych z odmianą końcówek takich jak choćby język polski w którym to w zależności od kontekstu zdania końcówki rzeczowników ulegają odmianie przez przypadki. Ponadto rzeczownik angielski nie posiada określonego rodzaju, tzn. (to) krzesło, (ten) samochód, (ta) dziewczynka. Jest to również spore ułatwienie wiemy bowiem ile niekiedy trudności przysparza nauka rodzajników w językach takich jak choćby polski czy niemiecki.

Wyjątki! Napisaliśmy, źe w języku angielskim rzeczowniki nie posiadają rodzaju są jednak pewne wyjątki głównie w rzeczownikach odnoszących się do zawodów jednak ich użycie z roku na rok maleje. Przykładami takich rzeczowników mogą być np. actor (męski rodzaj - aktor), actress (żeński rodzaj - aktorka) inne to np. waiter (męski rodzaj - kelner), waitress (żeński rodzaj - kelnerka).

KATEGORIE RZECZOWIKÓW:

Rzeczowniki możemy podzielić na kilka kategorii, każdy rzeczownik może przynależeć jednocześnie do więcej niż jednej z nich:

proper noun, jest to grupa rzeczowników, która określa nam nazwy własne konkretnych miejsc, osób i rzeczy. Rzeczowniki takie zawsze piszemy z dużej litery. Wśród tej grupy znajdują się rzeczowniki które odnoszą się do nazw dni tygodnia, miesięcy, dokumentów historycznych, nazw instytucji, organizacji, religii, tekstów świętych. Proper noun jest przeciwieństwem Common noun.

Proper Nouns w języku angielskim:
1. Nazwy Dni i Miesięcy January, February, April etc., Sunday, Monday, Tuesday, etc.
2. Nazwy Firm Microsoft, Amazon, Nike, Apple, CNN etc.
3. Imiona i Nazwiska Osób Michael, Mary, Bill, Mr. Brown, Mr. Lee, Mr. Tom Jones
4. Nazwy Własne Miejsc Greentown Hospital, Town House Hotel, City Park etc.
5. Tytuły określące ludzi Dr. Kenny White, President Jimmy Ayusso, Ms. Miri Thomas etc.
6. Nazwy Książek, Gazet, Sztuk, etc. The New York Times, The Times, The Thousand Splendid Suns, The Phantom of the Opera, etc.

the common noun, jest to grupa rzeczowników, która odnosi się do rzeczy, osób, przedmiotów w sensie ogólnym. Rzeczowniki tego typu są reprezentowane zarówno liczbie pojedyńczej jak i liczbie mnogiej. The common noun piszemy z małej litery chyba, że pojawia się na początku zdania - wtedy piszemy dużą literą. Poniże przykład zdania z rzeczownikami tego typu:

All the gardens in the neighbourhood were invaded by beetles this summer.
(Wszystkie ogrody w sąsiedztwie zostały zaatakowane przez chrząszcze tego lata.)

the concrete noun, jest to kolejna grupa rzeczowników która obejmuje wyrazy odnoszące się do konkretnych namacalnych przedmiotów. Rzeczowniki tego typu określają przedmioty, które możemy dotknąć, potrzymać, wyczuć, zobaczyć, usłyszeć. Concrete nouns mogą być zarówno countable nouns (rzeczoniki policzalne) albo uncountable nouns (rzeczowniki niepoliczalne), singular nouns (liczba pojedyńcza) albo plural nouns (liczba mnoga). Rzeczowniki te mogą również należeć do common noun, proper nouns czy collective nouns, są natomiast przeciwieństwem abstract nouns.

Przykłady Concrete Nouns:
Common Concrete Nouns dog, cat, boy, fork, air, water etc.
Countable Concrete Nouns singular -chair, computer, song, window
plural - chairs, computers, songs, windows
Uncountable Concrete Nouns water, air, oil, sugar, salt, rice, cheese etc.
Proper Nouns
Mr. Mike Jones, Tom Brown, Audrey Ryan

 

the abstract noun, jest to grupa tzw. rzeczowników abstrakcyjnych czyli takich, odnoszą się do wszystkiego czego nie możesz ogarnąć za pomocą swojich 5 podstawowych zmysłów: smaku, słuchu, wzroku, dotyku, zapachu. Jest to przeciwieństwo concrete nouns. Abstract nouns uczucia, idee, jakość. Poniżej podajemy przykłady takich rzeczowników:

love, hate, violence, culture, taste, childhood, justice.
(miłość, nienawiść, przemoc, kultura, smak, dzieciństwo, sprawidliwość.)



the countable noun (także nazywany the count noun), jest to grupa rzeczowników tzw. policzalnych to znaczy takich, które mogą występować zarówno w liczbie pojedynczej jak i liczbie mnogiej. Przykładem takich rzeczowników jest np. (a dog (pies - liczba pojedyncza) - dogs (psy - liczba mnoga) ). Countable nouns są przeciwieństwem non-countable nouns i collective nouns. Rzeczowniki policzalne to takie, które możemy policzyć, np. możemy policzyć zwierzęta takie jak kot, pies, możemy policzyć krzesła, stoły, ale np. nie możemy policzyć cukru, mleka, mąki.

Zasady użycia liczby pojedyńczej

1. Przed rzeczownikiem musimy użyć tzw. determiner (określnik). Determiner obejmuje:

  • Articles (Przedimeki): a, an, the
  • Demonstratives: this, that, these, those, which, etc.
  • Quantifiers: all, few, many, several, some, every, each, any, no, etc.
  • Cardinal Numbers (Liczebiki główne): one, two, fifty, etc.
  • Possessive determiners: my, your, his, etc.
  • Personal Determiners: we teachers, you guys
  • Universal Determiners: all, both
  • Distributive Determiners: each, every
  • Existential Determiners: some, any
  • Disjunctive Determiners: either, neither
  • Negative Determiners: no
  • Alternative-additive Determiners: another
  • Positive Paucal Determiners: a few, a little, several...
  • Pre-determiners: all, both, half.
  • Degree Determiners: many, much, few, little...
  • Sufficiency Determiners: enough, sufficient
  • Interrogative and Relative Determiners: which, what, whichever, whatever
2. Możemy użyć przedimka "a" lub "an".
3. Do wyrażenia ilości możemy użyć jedynie liczbę "one" - jeden
4. Możemy używać zwrotów określających przynależność jakiejś rzeczy: my, your, his,etc.
5. Quantifiers takie jak: all, few, many-nie mogą być używane.
6. Możemy użyć Demonstratives czyli zwrotów typu: this, those etc. przed rzeczownikiem

Zasady użycia liczby mnogiej
1.Determiner może pojawić się przed rzeczownikiem jednak nie musi.
2. Nie możemy używać przedimków "a" i "an".
3. Możemy użyć każdego liczebnika głównego większego lub równego 2 do wyrażenia ilości: two, three, four,etc.
4. Możemy używać zwrotów określających przynależność jakiejś rzeczy: my, your, his,etc.
5. Możemy używać Quantifiers takie jak: some, any, many, a lot etc.
6. Możemy użyć Demonstratives czyli zwrotów typu: this, those etc. przed rzeczownikiem

Przykłady rzeczowników policzalnych w liczbie pojedyńczej i mnogiej:

an apple jabłko two apples dwa jabłka
a book książka books książki
a table stół many tables wiele stołów

the non-countable noun (także nazywany the mass noun), to grupa rzeczowników, która odnosi się do rzeczy niepoliczalnych tzn. takich których liczby nie jesteśmy w stanie określić. Przykładem rzeczowników niepoliczlnych są np. mąka, woda, mleko, cukier, etc. Rzeczowniki niepoliczalne nie mogą być reprezentowane w liczbie pojedynczej i mnogiej. W przypadku rzeczowników tego typu nie mówi się o ich liczbie, a raczej o ich ilości - stąd też nie możemy określić ich ilości za pomocą liczebników głównych. Oznacza to, że nie mówi się, np. 2 powietrza, 2 cukry, 2 wody, itd. oczywiście odnośnie 2 wód możemy się spierać i słusznie! Jeżeli 2 wody rozumiemy przez pojecie 2 butelki wody wtedy możemy rzeczownika woda używać jako policzalnego. Ogólnie niepoliczalne sa wszystkie rzeczowniki, które opisują przedmioty będące cieczami, substancjami sypkimi czyli takimi dla których określenie ilości jest możliwe tylko przy pomocy wiekości pojemników w jakich sie znajdują czy też ich wagi.
Jeżeli chodzi o zasady stosowania rzeczowników niepoliczalnych należy pamietać, że nie użwya się tutaj podziału na liczbę pojedynczą i mnogą oznacza to że nie tworzy się od tych rzeczowników liczby mnogiej oraz nie używa przyimków typu a/an. Możemy natomiast używać z niepoliczalnymi rzeczownikami przyimek "the". Z rzeczownikami niepoliczalnymi możemy użwyać następujące quantifiers: some, any, much, a lot. Zauważ, że w odróżnieniu do rzeczowników policzalnych gdzie jako słowa wiele/dużo używaliśmy "many" tutaj używamy słowa "much" . By ułatwić ci zapamiętanie kiedy używamy "much", a kiedy "many" zwróć uwagę, że w much mamy u co łatwo skojarzyć nam z uncountable nouns. Z rzeczownikami niepoliczalnymi używamy również takich określeń jak: a bag of sugar - worek cukru, a bottle of oil - butelka oleju, etc.

the collective noun, to grupa rzeczowników określających ludzi i przedmioty pogrupowane w pewne jednoski, zbiorowiska np. family - rodzina, police - policja, class - klasa, team - drużyna, crew - załoga etc. Rzeczowniki te mogą być używane zarówno w formie pojedyńczej jak i mnogiej. Liczba pojedyńcza odnosi się to np. jednej rodziny, jednej klasy, jednej drużyny natomiast liczba mnoga odnosi się do dwóch i większej liczby rodzin, klas, drużyn, etc. Singular collective nouns są używane jak ingular nouns natomiast plurar collective nouns są używane jak plurar nouns.

 


Bibliografia:
University of Ottawa, Written by Heather MacFadyen English The Easy Way